Stadsbrug (links de trap op naar de brug)

De Wachters – Shinkichi Tajiri

 Sinds 2 mei 2007 – de dag van de onthulling door koningin Beatrix – staan op de Venlose stadsbrug vier Wachters. De gietijzeren beelden, gemaakt door de Japans-Amerikaanse beeldhouwer Shinkichi Tajiri, werden ontworpen ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers in de Tweede Wereldoorlog. Het zijn abstracte versies van een krijger, afgebeeld met een schild en/of een scherp object.

De Wachters staan er om de bevolking te waarschuwen voor geweld en oorlog en ter verdediging van de stadsbrug die in de Tweede Wereldoorlog tijdens luchtaanvallen werd verwoest. Ze zijn zodanig geplaatst – op iedere hoek één Wachter – dat ze de brug vanuit alle kanten kunnen bewaken. Zijn eerste serie Wachters maakte Tajiri in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. In de loop van de jaren negentig begon hij aan een tweede serie. Zelf zegt Tajiri over de Wachters: “Sinds mensenheugenis spelen defensief ingestelde wachters een fundamentele rol in onze beschaving. Door dag en nacht alert, waakzaam en weerbaar te zijn behoeden ze gemeenschappen voor gevaren. In hun sterk samengebalde, strijdbare kracht zit een positief mentaal streven.”

Toen in 2020 kunst in de openbare ruimte op een voetstuk werd geplaatst, zijn de Wachters op initiatief van Stichting BK-informatie tot een van de 100 sleutelwerken benoemd. Dat zijn kunstwerken die artistiek, historisch, ruimtelijk of maatschappelijk van belang zijn of zijn geweest.

 De kunstenaar: Shinkichi Tajiri

 Shinkichi George Tajiri (Los Angeles, 7 december 1923 – Baarlo, 15 maart 2009) was een Nederlands-Amerikaans kunstenaar van Japanse afkomst. Naast beeldhouwer was hij tevens schilder, fotograaf en filmmaker. Zijn eerste beeldhouwlessen kreeg hij in 1940. Twee jaar later, na de Japanse aanval op Pearl Harbour, werd Tajiri met veel andere Amerikanen van Japanse afkomst opgesloten. Een jaar later meldde hij zich als vrijwilliger aan bij het Amerikaanse leger. Hij werd uitgezonden naar Italië waar hij gewond raakte.

Na de oorlog besloot Tajiri vanwege de slechte behandeling van zijn bevolkingsgroep uit de Verenigde Staten te vertrekken. Hij vestigde zich eerst in Parijs waar hij studeerde bij Ossip Zadkine, Fernand Léger en daarna aan de Académie de la Grande Chaumière. Halverwege de jaren vijftig ontmoette hij de Nederlandse beeldhouwster Ferdi Jansen uit Arnhem met wie hij in 1956 naar Amsterdam verhuisde. In 1962 vestigde het gezin, met inmiddels twee dochters, zich in kasteel Scheres te Baarlo, nabij Venlo.

In 1949 was Tajiri in aanraking gekomen met de Cobra-groep waarmee hij exposeerde in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Zijn eerste tentoonstelling sinds hij zich in 1956 in Nederland had gevestigd, vond plaats op de buitenplaats Hofwijck in Voorburg. In 1959 richtte hij, samen met Wessel Couzijn, Hans Verhulst, Ben Guntenaar en Carel Kneulman, de Groep Amsterdam op. Van 1969 tot 1989 was hij hoogleraar aan de Hochschule der Künste in Berlijn.

Op 25 juni 2005 werd Tajiri benoemd tot ereburger van de gemeente Maasbree en op 7 december 2007 werd hij geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw, vanwege zijn uitzonderlijke inzet en de cultuurhistorische betekenis van zijn activiteiten. In december 2008, kort voor zijn overlijden, kreeg Shinkichi Tajiri het Nederlandse staatsburgerschap.

 De stadsbrug

 De huidige stadsbrug tussen Venlo en Blerick werd na de Tweede Wereldoorlog aangelegd. Dit ter vervanging van een eerdere brug die tijdens de oorlog was verwoest door de Geallieerden, om zo de Duitsers de weg te versperren. De stadsbrug maakt deel uit van het brugplan, een uit 1946 daterend plan voor de nieuwbouw van een verkeers- en een spoorbrug over de Maas. Het plan, dat loopt van de Eindhovenseweg in Blerick tot aan het stationsplein in Venlo, was een ontwerp van ir. Jos Klijnen. De gemeenteraad van Venlo ging in 1948 akkoord met het plan, maar het zou tot april 1957 duren voordat de nieuwe verkeersbrug officieel in gebruik kon worden genomen. De spoorbrug volgde ruim zeven jaar later in mei 1964. De stadsbrug was lange tijd de enige en nog altijd een van de belangrijkste toegangswegen naar het centrum van Venlo.

De stads- of Maasbrug in aanbouw in 1957 (Foto: Gemeentearchief Venlo)