Oude Markt

 Orpheus – Fons Bemelmans

 Op de Oude Markt, voor Theater De Maaspoort, staat een gestileerd beeld van Orpheus, bekend uit de Griekse Mythologie; ook wel beschouwd als god van de muziek. Het beeld staat feitelijk op een sokkel, maar daarvan is alleen nog maar de bovenkant zichtbaar, na ophoging van het middendeel van het plein. Het beeld is geplaatst in 1985, het jaar na de opening van de Maaspoort, nadat de oude Markt was getransformeerd van parkeerplaats tot terrassenplein.

Orpheus is het meest bekend van de mythe Orpheus en Eurydice. Orpheus kan daarin de dood van zijn geliefde Eurydice niet verwerken en gaat op zoek naar haar in de onderwereld, waar alle overledenen samenkomen. De onderwereld wordt geregeerd door Hades. Die is onder de indruk van de zang van Orpheus en staat uiteindelijk toe dat hij zijn vrouw meeneemt naar boven. Daarbij mag hij echter geen enkele keer omkijken, zo luidt Hades’ voorwaarde. Vlak voordat hij boven is kijkt Orpheus toch bezorgd om waarna Eurydice alsnog in de onderwereld verdwijnt.

De Kunstenaar: Fons Bemelmans

 Alphons Willem Bernhard Johannes (Fons) Bemelmans werd op 8 januari 1938 geboren in Maastricht. Hij volgde de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten in Maastricht en studeerde daarna aan de kunstacademie in Keulen. Daar maakte hij kennis met diverse andere technieken, waaronder die uit de Etruskische tijd. In Keulen kwam Bemelmans tot de conclusie dat hij werken op kleine schaal te beperkend vond en ging hij zich toeleggen op de beeldhouwkunst en het maken van grote sculpturen.

Hij staat vooral bekend als beeldhouwer, maar is tevens werkzaam als edelsmid, kunstschilder, graficus en penningkunstenaar. Mythen en sagen zijn voor hem vaak een inspiratiebron, zijn stijl laat zich het beste omschrijven als geabstraheerd-figuratief. In meerdere plaatsen door heel Nederland zijn werken van zijn hand te zien, in zijn geboorteplaats Maastricht zelfs meerdere. Verder exposeerde hij geregeld op donder andere de Tefaf Maastricht en de Pan Amsterdam.

Oude Markt

 De Oude Markt maakt deel uit van het middeleeuwse stratenpatroon van de Venlose binnenstad. Het is een van de oudste gebieden van de stad. De naam Oude Markt gaat zeker terug tot 1387. Van 1617 tot 1775 zou er een fontein of waterreservoir op het plein hebben gestaan. Rond 1900 werd er regelmatig een biggenmarkt gehouden; vanaf 1905 tevens een manufacturenmarkt.

De wijk waarin de Oude Markt ligt werd Klein Italië genoemd en ligt vlakbij het havengebied. Tegenwoordig is het plein een horecaplein en maakt het onderdeel uit van de Maasboulevard. Lange tijd fungeerde het echter als parkeerplaats. Na de bouw van de Maaspoort werd het plein opgeknapt en kreeg het een verlaagd, met enkele trappen bereikbare middendeel. Daar werd in 1985 ook Orpheus op zijn sokkel geplaatst. Vanwege de terrassen die er stonden (en nog altijd staan) en de evenementen die er werden gehouden, kreeg het plein vanwege de verdiepte ligging al snel de naam ‘zoèpkoel’ (Venloos voor zuipkuil). Die naam wordt door Venlonaren nog altijd gebruikt, ondanks het feit dat de kuil en trappen in 2009 zijn verdwenen nadat het plein was geëgaliseerd. Daarmee verdween ook de sokkel van Orpheus onder de grond.

Uitgraving inmiddels weer verdwenen verlaging van de Oude Markt (in de volksmond Zoèpkoel <Zuipkuil> geheten) in 1984. In de achtergrond theater De Maaspoort in oorspronkelijk ontwerp, rechts restaurant De Alde Mert (Foto: Gemeentearchief Venlo)